Kafka op de Wallen door Marcel Kaatee cover

Kafka op de Wallen is het verhaal van muzikant/ondernemer Marcel Kaatee, die in 1980 in zijn studententijd kaartjes verkocht voor Casa Rosso en zich vervolgens opwerkte tot financieel manager van het hele Casa Rosso-imperium. Nadat Beleggingsmaatschappij Brouwersgracht BV het imperium in 1992 kocht van de erfgenamen van Maurits ‘Zwarte Joop’ de Vries, werd Kaatee benoemd tot ‘hoofd administratie’ van alle bedrijven die deel uitmaakten van het Casa Rosso-concern, te weten: Casa Rosso, de Bananenbar, het Erotisch Museum en de speelautomatenhallen Molensteeg en Buddy Buddy.

Arrestatie

Op 6 oktober 1997 werd Kaatee gearresteerd op verdenking van deelname aan een criminele organisatie, het plegen van valsheid in geschrifte en heling. De verdenkingen waren gebaseerd op een veronderstelling van justitie dat het nooit teruggevonden deel van het Heinekenlosgeld in 1992 door de toenmalige eigenaar zou zijn geïnvesteerd in de aankoop van het Casa Rosso-imperium. Kaatee was op het moment van zijn arrestatie directeur van de twee speelhallen die (tot oktober 1996) deel uitmaakten van dat imperium.

Na meermaals te zijn verhoord gedurende het verblijf in een politiecel, werd de ondernemer na drie dagen vrijgelaten. Ruim een jaar later ontving Kaatee van officier van justitie Fred Teeven een zogeheten kennisgeving niet verdere vervolging.

Nieuwe arrestatie

Daarmee was de zaak niet gedaan. Nog lang niet. In januari 2006 volgde een nieuwe arrestatie. Ditmaal duurde de voorlopige hechtenis iets langer: bijna acht maanden in plaats van drie dagen.

In 2002 had Kaatee de kans gekregen om de speelhallen, waarvan hij sinds 1998 al mede-eigenaar was, te kopen. Die aankoop lag in de nieuwe strafzaak onder een vergrootglas van de politie en de FIOD.

Vrijspraak

In 2007 en in 2009 spraken achtereenvolgens de rechtbank en het gerechtshof Kaatee vrij van het ‘witwassen van de Wallenpanden’. Ondertussen was de gemeente Amsterdam in 2008 een Bibob-procedure gestart tegen Kaatee. De gemeente weigerde nieuwe vergunningen te verlenen aan zijn speelhallen/casino’s op de Wallen en wilde de bedrijven sluiten.

Ondanks de integrale en onherroepelijke vrijspraak van Kaatee in 2009, slaagde de gemeente daar ruim vier jaar later wonderwel in met hulp van het College van Beroep voor het bedrijfsleven.

Op last van toenmalig burgemeester Van der Laan moest Kaatee zijn hallen op 19 maart 2012 op grond van de wet Bibob sluiten. Hierdoor was Kaatee gedwongen al zijn personeel te ontslaan en zijn gokbedrijven en de panden waarin deze zijn gevestigd te verkopen om de nog resterende miljoenenschuld af te kunnen lossen.

‘Rustig afwachten en uitroken’

Op 26 september 2013 mailde een ambtenaar van de afdeling Openbare Orde en Veiligheid over de gesloten gokbedrijven van Kaatee aan twee collega’s van de afdeling Vergunningen: ‘Rustig afwachten en uitroken.’ Kaatee en een nieuwe exploitant waren van dit schimmige spel uiteraard niet op de hoogte toen zij in maart 2014 een huurovereenkomst ondertekenden. Met een gezonde ondernemerszin diende de nieuwe exploitant op 11 maart 2014 zijn vergunningaanvragen in, zonder te weten wat een clubje naargeestige ambtenaren feitelijk van plan was met de speelhallen.

De uitrook-instructie aan de ambtenaren die een half jaar later de vergunningaanvragen van de exploitant zouden gaan behandelen, kwam namelijk pas aan het licht in 2022, na een Wob-verzoek.

Verzetstrijder

Het ‘rustig afwachten en uitroken’ van de speelhallen van Kaatee bleek nog niet zo eenvoudig. De nieuwe exploitant liet zich niet afschrikken door de voortdurende tegenwerking van de gemeente, ook niet nadat de Kanspelautoriteit zijn landelijke exploitatievergunningen introk na een tip van het OM. In tegendeel. De kleinzoon van oud-verzetstrijder en voormalig minister van Justitie Gerrit Jan van Heuven Goedhart beet zich daardoor nóg steviger vast in de zaak.

Nieuwe vervolging, ondanks vrijspraak

In 2020 schoot openbaar ministerie de gemeente te hulp door Kaatee opnieuw te gaan vervolgen voor het ‘witwassen van de Wallenpanden’. Net als in 2006 legde OM weer beslag op de panden van Kaatee op de Wallen. Burgemeester Halsema greep de handreiking van het OM met beide handen aan. Zij stelde de vergunningaanvragen van de nieuwe exploitant buiten behandeling, met als argument: vanwege het beslag kon de exploitant niet meer vrijelijk over de panden beschikken. Dat was een van de voorwaarden in de toen geldende speelautomatenhallenverordening om in aanmerking te komen voor een gemeentelijke exploitatievergunning.

Buitenbehandelingstelling vergunningaanvragen

De buitenbehandelingstelling zorgde ervoor dat de burgemeester geen besluit meer hoefde te nemen over de vergunningaanvragen van de exploitant. Althans, dat dachten de ambtenaren van de gemeente en het OM die druk met elkaar correspondeerden. Gemeente en OM hadden echter buiten de rechtbank gerekend die het besluit tot de buitenbehandelingstelling van de vergunningaanvragen van de nieuwe exploitant op 19 december 2022 vernietigde. De burgemeester liet het er niet bij zitten en ging in beroep.

Raad van State

Op 29 november 2023 vernietigde de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State voor de tweede keer een besluit van de Amsterdamse gemeenteraad waarin de raad een speelhal in de panden in het kader van een nieuw bestemmingsplan had verboden.

Rechtbank

Het ‘rustig afwachten en uitroken’ gaat bepaald niet van een leien dakje. Alle hoop van de gemeente is nu gevestigd op de rechtbank Amsterdam die op 11 november 2024 oordeelt of Kaatee de panden wel of niet heeft witgewassen. In 2007 en in 2009 is Kaatee hier reeds van vrijgesproken. Driemaal is scheepsrecht hopen de gemeente en het OM.

Volg de ontwikkelingen van Kafka op de Wallen op de voet via deze [LINK].